welkom-ommetje, wandeling door Eefde
Knapzakroute |
download |
sponsors |
Eefde |
contact
Bekijk hier de kaart op Google-Maps
Welkom-ommetje Eefde
Deze route kunt u wandelen met de beschrijving op deze pagina, maar u kunt ook de tekens met de naam volgen.
De route van ruim 4,5 km leidt u door het dorp Eefde, langs fraaie natuur en verschillende bezienswaardigheden.
Hoewel u op een willekeurig punt kunt beginnen, wordt voor de beschrijving van de route Dorpshuis Het hart als startpunt gebruikt.
Bij de brug over de Oude Eefse Beek bij het Haveke staat een bord (17) van Achterhoek Toerisme. Daar begint ook hun bewegwijzering van deze wandeling.
De nummers 1-20 in deze tekst komen overeen met cijfers op de kaart.
De hele route duurt ongeveer een uur. Voor mindervaliden en rolstoelgebruikers is hier en daar een alternatieve route.
Mocht u met een hond (of honden) wandelen, houd deze dan aan de lijn. Alleen op de dijken van het Twentekanaal en de Nieuwe Eefse Beek mag hij zonder riem.
Genieten, daar gaat het om!
- Vertrek van Dorpshuis Het hart, Jolinkweg 2
Eefde
De gemeente Lochem telt een stad, Lochem, en tien dorpen, waarvan Eefde met ruim 4400 inwoners een van de grotere is. Oudere Eefdenaren noemen het dorp nog steeds Aefde.
1 Dorpshuis Het hart
Na het afbranden van café-zalencentrum De Uitrusting in Eefde hadden veel verenigingen geen onderdak meer. Er werd gekozen voor de bouw van een dorpshuis midden in Eefde op de plaats van ’t Jolink, de zaal van de hervormde kerk.
Inmiddels bestaat Het hart meer dan hervormde jaar en het redt zich helemaal zónder subsidie!
Vele feesten en andere activiteiten vinden hier plaats en het heeft met recht het hart van de Eefdenaren gestolen...
- Bij de uitgang, linksaf over het Triverseplein (richting Zutphen)
2 Triverseplein
Het plein is geopend op 1 juni 2016, na de aanleg van de nieuwe rondweg om Eefde en de herinrichting van de Zutphenseweg.
De naam is bedacht via een prijsvraag onder de bevolking.
Dit plein is zowel parkeerplaats als de plek waar de jaarlijkse kermis plaatsvindt.
- Via het gele voetpad verder langs het evenementenveld tussen de Schurinklaan en de Zutphenseweg. Het fietspad oversteken
3 Oranjevereniging Eefde
Deze vereninging is een heel belangrijke motor binnen de Eefdese cultuur.
De O.V.E. organiseert op grootse wijze de jaarlijkse Oranjefeesten, waar een flink deel van de inwoners actief of passief aan deelneemt.
Hiermee levert de O.V.E. een betekenisvolle bijdrage aan de onderlinge verbondenheid tussen bewoners van de verschillende buurten en het buitengebied, die samen Eefde vormen. De O.V.E. heeft ongeveer 1350 leden; ruim een derde van de bewoners van Eefde is dus lid.
- Bij de brug over de Oude Eefse Beek staat het bord van Achterhoek Toerisme.
Hier beginnen de bordjes met de groene pijl die u in twee richtingen kunt volgen.
Wij gaan rechtdoor.
5 Landgoed het Haveke
Het landgoed bestond al in 1300 en is genoemd naar de havezate ‘Het Havinck’.
Het park is in Engelse stijl aangelegd en ongeveer 14 ha groot. Op het landgoed is een B&B gevestigd.
- Het landgoed is opengesteld, u kunt via de hoofdingang het park in.
www.hethaveke.com
- Langs de Zutphenseweg het pad blijven volgen
links – waterspeelplaats, Het Spijk; rechsaf – Het Spijk
4 Het Spijk
In Het Spijk was ooit het noviciaat en filosofieopleiding van de Congregatie der Missie Lazaristen gevestigd.
Het lag in een park met tuinen en kassen. Nu is het een woonzorgcentrum voor ouderen.
Het park langs de Eefse Beek is opengesteld.
- Oversteken naar de Dr. Van der Hoevenlaan – rechtdoor
6 Nieuwbouwwoningen
Deze energieneutrale woningen zijn gebouwd op de plaats waar ooit bakkerij Brummelman/fietsengroothandel Kruitbosch en de School met de Bijbel/buurthuis ’t Kompas waren gevestigd.
De christelijke school (nu Bargeweide) werd in 1878 gebouwd en de openbare Wilhelminaschool (nu Villa 60) in 1898.
In nadagen van de Tweede Wereldoorlog was deze zijde van de N348 al bevrijd door de Canadese troepen (6 april 1945), terwijl de overzijde (de huidige Spijkwijk) nog bezet gebied was. Die werd de volgende dag, 7 april, bevrijd.
Anekdote: boer Hagelstein, bij wie nog Duitse troepen ingekwartierd waren, ging brood halen bij bakkerij Brummelman in bevrijd gebied...
- Sla net na de spoorwegovergang rechsaf – steek de weg over naar het fiets-/voetpad en dit vervolgen door het Wunderinkpark
7 Wunderinkpark
Het parkje rond het wandelpad is genoemd naar de laatste herbergier van De Laatste Stuiver, de ongehuwde heer Wunderink.
Bij zijn overlijden kreeg de gemeente een groot legaat, waaronder het Wolsackse Velt.
- Bij verharde weg, de Meijerinkstraat, linksaf – langs de voetbalvelden op het Wolzakse Veld
8 De Wolzak
In de voorwaarden van het legaat stond dat op het Wolsackse Velt géén woningen gebouwd mogen worden!
Nu is het de locatie van de voetbalvelden van Sportclub Eefde.
Het Wolsackse Velt was het oefen- en exercitieterrein van de Huzaren die Zutphen moesten beschermen.
De kogelvanger, schietebult in de volksmond, ligt nog in het bos achter de velden.
- De Meijerinkstraat komt uit op de Rustoordlaan – deze oversteken en linksaf
9 De Laatste Stuiver
Deze oude tolboerderij, tevens herberg en logement, wordt al in 1270 in de markeboeken genoemd.
Marken zijn de eerste bestuursvorm in deze streek.
Boeren vormden samen het bestuur en regelden de inrichting van de openbare ruimte als graslanden, beekweiden, heide-, moeras- en veengebieden en de aanleg van de dijken rond de IJssel.
10 Oud gemeentehuis
Niet ver van het hotel De Laatste Stuiver werd in 1862 het eerste gemeentehuis van de gemeente Gorssel gebouwd.
De Raadhuisstraat werd daarna aangelegd. Het raadhuis deed dienst tot 1914.
Sindsdien heeft de plaatselijke veldwachter er lange tijd gewoond en heeft het als kantoorpand gediend.
Inmiddels is het gebouw bewoond, met kantoor aan huis.
11 Koffiestraat
De Eefdenaren wandelden meer dan acht eeuwen elke zondag naar de kerk in Warnsveld.
De oude uitgesleten paden zijn wegen geworden of ze zijn doorsneden door de spoorwegen en het kanaal.
Alle Eefdese kerkgangers liepen via het Berkelvonder naar de kerk in Warnsveld.
De aanleg van het kanaal trok veel bekijks.
De belangstellenden verbaasden zich hier over al die kanaalgravers die bij de bouwketen langs dit oude kerkpad koffie stonden te drinken. De straat kreeg zo de naam.
- Bij de Koffiestraat rechsaf (bij kantoor notaris Smook) en doorlopen tot dijk van het Twentekanaal – sla linksaf en volg de dijk
Optie rolstoelgebruikers
- Rechtdoor langs Rustoordlaan – rechsaf aanhouden en Rustoordlaan vervolgen
- Oversteken naar Sintpietplein (het marktplein), rechtdoor via Kerklaan
12 Kunstwerk op de rotonde
Middenop de rotonde staat een werk van Feico Hajonides.
Het beeld wordt toegepast als het logo van de Dorpsraad, de sponsor van de vierde druk van het routeboekje van deze wandeling.
13 Marktplein en Sintpietplein
Zie het naambord dat naast bloemenzaak BLOEM&meer hangt. Deze officieuze naam heeft het plein gekregen bij het afscheid van de Sinterklaas in Eefde, Piet Tollenaar.
Elke woensdagmiddag is er markt.
Op het plein staat een sculptuur van de Duitse beeldhouwer Reiner Fest.
De steen heeft hij in Zweden gevonden.
Het huisje in het stromende water verbeeldt Eefde, dat geregeld blank stond omdat het is gebouwd in het overloopgebied van de Berkel, de Eefse Beek en de IJssel.
14 Kerklaan
In 1936 werd het Witte Kerkje van de gereformeerde kerk van Eefde-Gorssel in gebruik genomen.
Na het samengaan van de hervormde en de gereformeerde gemeente in 1988 werd dit markante gebouw aan de Kerklaan in 1998 afgebroken.
- Rechtdoor via de Kazernestraat, bij de kruising op de Kapperallee rechtsaf
Rolstoelers sluiten bij 15 weer bij de wandelaars aan
Wandelaars
- Bij het sluizencomplex linksaf de Kapperallee op
12 Twentekanaal en sluizencomplex
De aanleg van het kanaal begon in 1933. Het was in 1938 klaar.
Het was bedoeld om afwatering te verzorgen voor een groot deel van Twente en de Achterhoek.
Ook moest het kanaal de Twentse textiel- en metaalindustrie met de rest van Nederland verbinden.
Het is voor een deel handmatig aangelegd in het kader van de werkverschaffing in crisisjaren.
De tweede sluiskolk is in 2020 in gebruik genomen.
links – waterspeelplaats, Het Spijk; rechsaf – Het Spijk
Wandelaars
foto: Beeldbank Rijkswaterstaat
13 Restaurant De Sluis
Bent u toe aan een kopje koffie, lunch of diner? Op woensdag tot en met zondag kunt u vanaf 11 uur bij Restaurant De Sluis terecht.restaurantdesluis.nl
- Sla bij de Yserenstraat rechsaf – volg de bochtige Yserenstraat tussen de flats tot de Boedelhofweg – die oversteken
14 Boedelhofweg
De weg heet naar de havezate, een burcht, de Boedelhof. Deze wordt al genoemd in 1378 en is dan in bezit van Andries Yseren. Hij int belasting namens het hertogdom van Gelre en de graafschap Zutphen. In 1583 wordt de burcht tijdens de belegering van Zutphen door de Spaanse overheersers verwoest.Later is er een landhuis met een oranjerie en een koetshuis gebouwd door de familie Van der Capellen. Alleen de oranjerie staat er nog. Die is lange tijd gebruikt als boerderij en clubhuis van de Zutphense hockeyclub. Momenteel is het in gebruik als woonhuis.
foto: Paul Foole - wikimedia
- Rechtdoor via het Kazerneplein naar de kazerne, sla voor de kazerne linksaf – daarna rechsaf naar de Kapperallee
15 de Detmerskazerne
De kazerne is gebouwd van 1938 tot 1940. Voor de ingebruikname werd het complex al gevorderd door de Duitse Wehrmacht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft het veel oorlogsschade opgelopen door de geallieerde luchtaanvallen. Het is tot 2012 door Defensie gebruikt, het laatst als opleidingslocatie van de Koninklijke Marechaussee. Nu herbergt het Poortgebouw o.a. de Stichting Veteranen Oost-Nederland (S.V.O.N.) en de bierbrouwerij van het Eefdese Markebier.
foto: Veteranen Ontmoetingscentrum
- Ga via het tunneltje onder het spoor door naar de Blaak
16 Spoortunnel Kapperallee/de Blaak
De tunnel wass verfraaid met mozaïekwerk van Eefdese kunstenaar Kees Schwarze, die ook het kunstwerk De Stroom bij het Sluiscomplex en de mozaïekblokken aan de Schurinklaan heeft gemaakt. Het mozaïek was in 2021 dusdanig aangetast als gevolg van spoortrillingen en vorstschade, dat deze uit veiligheidsoverwegingen is verwijderd. Een nieuw idee voor een schildering is welkom en kan worden gemeld bij de dorpsraad.
- Bij het bosgebiedje linksaf door het bos, langs de Eefse Beek
Optie rolstoelgebruikers
- Linksaf op de Ensinkweg – weg volgen voorbij de boomgaard aan linkerzijde.
- Bij de Beekweide linksaf door het wijkje tot aan het gele wandelpad langs de Zutphenseweg.
- Rechsaf over het wandelpad langs de Schurinklaan naar Het Hart
17 Eefse Beek
De beek is een langzaam stromend riviertje, dat ontstaan is uit het natuurlijke samenvloeien van waterlopen als de Molenbeek, Huurnerbeek en Flierderbeek. De twaalf kilometer lange beek watert het achterland af in het Twentekanaal. Door het bos heeft het nog zijn natuurlijke loop met slingers en bochten, dankzij de eigenaren van Het Haveke en Het Spijk. Daarbuiten is hij helemaal rechtgetrokken. De Eefse Beek wordt beheerd door het Waterschap Rijn & IJssel.
- Na het bos: volg de beek langs de boomgaard en langs de waterspeelplaats. Aan de overkant van de Eefse Beek ligt Landgoed het Haveke
18 Boomgaard
Burgers hebben het initiatief genomen om een openbare boomgaard op de oude beekweide aan te leggen.De veertien hoogstamfruitbomen zijn oud-Nederlandse en oude appel- en perenrassen uit de IJsselstreek, zoals ’t sijden hempje, een appelras uit ongeveer 1750 en de rotneus, een oud perenras.
19 Waterspeelplaats de Wijde Beek
Deze nieuwe meander in de Eefse Beek is in 2017 officieel geopend door burgemeester Sebastiaan van ’t Erve. De aanleg was onderdeel van de herinrichting van dorpskern Eefde naar aanleiding van de aanleg van de rondweg om Eefde, de N348.
- Bij het geelkleurige voetpad weer rechsaf – fietspad oversteken en loop langs de Schurinklaan en de picknickplaats van Kees Schwartze terug naar Dorpshuis Het Hart
20 Galerie Stijl
g a l e r i e s t i j l is een galerie voor hedendaagse abstracte kunst met een voorkeur voor geometrisch werk. De galerie is in 2018 van Arnhem naar Eefde verhuisd. De door Annie Karman-Wilbrink ontworpen tuin is nu stijlvol ingericht met beelden.www.galeriestijl.nl
